TOP 20 bài Phân tích Bài học đường đời đầu tiên 2024 SIÊU HAY

Tải xuống 9 1.7 K 0

Tailieumoi.vn xin giới thiệu bài văn mẫu Phân tích Bài học đường đời đầu tiên hay nhất, giúp các em có thêm tài liệu tham khảo trong quá trình ôn tập, củng cố kiến thức cho bài thi sắp tới. Mời các bạn đón xem:

Phân tích Bài học đường đời đầu tiên

Đề bài: Phân tích Bài học đường đời đầu tiên

Bài giảng: Bài học đường đời đầu tiên

Phân tích Bài học đường đời đầu tiên - Mẫu 1

Tô Hoài được mệnh danh là nhà văn của thiếu nhi. Với những áng văn sinh động, hấp dẫn đã biết bao thập kỷ qua, những tác phẩm của ông đã trở thành món ăn tinh thần của trẻ nhỏ. Và hẳn ai cũng biết đến “Dế Mèn phiêu lưu kí” - một tác phẩm xuất sắc của Tô Hoài. Và đoạn trích “Bài học đường đời đầu tiên” là chương mở đầu cho những biến cố trong cuộc đời Dế Mèn.

Dưới ngòi bút tài hoa của Tô Hoài, chân dung Dế Mèn hiện lên vô cùng đẹp đẽ, sống động. Để làm nổi bật vẻ đẹp của chàng dế thanh niên cường tráng Tô Hoài đã liệt kê hàng loạt chi tiết miêu tả ngoại hình của Mèn: “đôi càng mẫm bóng, những cái vuốt ở chân, ở khoeo cứng và nhọn hoắt chẳng khác nào thanh kiếm”. Không chỉ vậy đôi cánh của Dế cũng thật đẹp đẽ, “dài xuống tận chấm đuôi”, thân hình mang “một màu nâu bóng mỡ, rắn chắc, khỏe mạnh”… Và cậu chàng hãnh diện về vẻ đẹp ấy của mình lắm.

Không chỉ miêu tả dáng vẻ bề ngoài, mà thông qua ngoại hình người đọc phần nào còn thấy được những nét tính cách của nhân vật. Dế ta không chỉ cường tráng về ngoại hình mà còn rất kiêu ngạo với cặp râu rất đỗi hùng dũng của mình, những bước đi luôn trịnh trọng khoan thai cho ra kiểu cách con nhà võ; bản tính dế xốc nổi, hay cà khịa với hàng xóm và tự coi mình sắp đứng đầu thiên hạ. Bằng việc sử dụng hàng loạt các biện pháp tu từ so sánh, nhân hóa cùng với đó là năng lực quan sát tỉ mỉ, khả năng chắt lọc ngôn ngữ tinh tế, trí tưởng tượng phong phú Tô Hoài đã phác họa bức chân dung của Dế Mèn cường tráng, khỏe mạnh, tràn đầy sức sống. Dế Mèn hiện lên giống như chàng trai trẻ tuổi, vừa tự tin, vừa yêu đời, tự hào về bản thân nhưng bản tính còn có sự xốc nổi, kiêu ngạo, ngông cuồng.

Cũng chính tính kiêu căng, xốc nổi, tự coi mình là sắp đứng đầu thiên hạ mà Dế Mèn đã gây ra những chuyện hết sức đau lòng. Nhà văn đã rất công phu khi dựng lên chân dung đối lập, tương phản giữa Dế Mèn và Dế Choắt - người bạn hàng xóm của Mèn. Ngược lại với ngoại hình vạm vỡ của Dế Mèn thì Dế Choắt là một cậu chàng gầy gò, ốm yếu, trông hệt một gã nghiện thuốc phiện. Trước lời thỉnh cầu của Choắt, Mèn đã gạt phắt đi bằng giọng khinh thường. Chỉ đến khi Dế Mèn trêu chị Cốc rồi dẫn đến cái chết thảm thương của Dế Choắt, lúc này cậu mới nhận ra được những lỗi lầm của bản thân. Một lần, Dế Mèn ngông cuồng trêu chị Cốc, thấy chị Cốc nổi giận, Mèn ta cậy mình có hang sâu đã chui tọt vào hang để tránh hậu họa, nào ngờ Dế Choắt lại là người phải chịu hậu quả. Cái mỏ chị Cốc cứ thế giáng xuống Choắt gầy gò ốm yếu, khiến Choắt vẹo cả xương sống. Chỉ khi chị Cốc đi rồi, Mèn mới dám bò lên, thấy Dế Choắt không dậy được nữa và nghe những lời trăng trối của Choắt, Mèn đã vô cùng đau khổ, ân hận. Những lời trăng trối của Dế Choắt chính là bài học đường đời đầu tiên của Dế Mèn, đó là bài học đau xót phải trả bằng cả bằng mạng sống của người khác. Tô Hoài đã khéo léo sử dụng linh hoạt các biện pháp nghệ thuật: so sánh, nhân hóa. Kết hợp với cách kể chuyện hấp dẫn, vốn ngôn từ phong phú, sinh động, lối nói dân dã “nghèo sức quá” “nói thẳng thừng”... để làm cho câu chuyện về bài học đường đời đầu tiên trở nên thú vị, hấp dẫn hơn.

Đoạn trích “Bài học đường đời đầu tiên” đã khắc họa những vẻ đẹp về ngoại hình của Dế Mèn, đặt ra những bài học sâu sắc cho con người.

TOP 20 bài Phân tích Bài học đường đời đầu tiên 2024 SIÊU HAY (ảnh 1)

Sơ đồ tư duy

Sơ Đồ Tư Duy Bài Học Đường Đời Đầu Tiên ❤️️ 9 Mẫu - Sửa Chữa Tủ Lạnh Chuyên  Sâu Tại Hà Nội

Dàn ý chi tiết

I. Mở bài

- Giới thiệu về tác giả Tô Hoài (tiểu sử, sự nghiệp sáng tác…)

- Giới thiệu về văn bản “Bài học đường đời đầu tiên” (xuất xứ, tóm tắt, khái quát giá trị nội dung và giá trị nghệ thuật…)

II. Thân bài

1. Hình ảnh Dế Mèn

- Ngoại hình:

   + Càng: mẫm bóng

   + Vuốt:cứng, nhọn hoắt

   + Cánh: áo dài chấm đuôi

   + Đầu: to, nổi từng tảng

   + Răng: đen nhánh, nhai ngoàm ngoạm

   + Râu: dài, cong vút

→ Dế Mèn là một chàng thanh niên có vẻ ngoài tự tin, khỏe mạnh, cường tráng

- Hành động:

   + Đi đứng oai về, làm điệu, nhún chân, rung đùi

   + Quát mấy chị cào cào, đá ghẹo anh gọng vó

   + Co cẳng, đạp phanh phách vào các ngọn cỏ, dáng điệu tỏ vẻ con nhà võ.

   + Nhai ngoàm ngoạm, trịnh trọng vuốt sâu

→ Sử dụng dày đặc các động từ và tính từ

- Ý nghĩ của Dế Mèn: sắp đứng đầu thiên hạ được rồi

⇒ Dế Mèn là một anh chàng khỏe mạnh,cường tráng, hùng dũng nhưng tính tình kiêu căng, hợm hĩnh, xốc nổi…

2. Bài học đường đời đầu tiên của Dế Mèn

- Hình ảnh Dế Choắt:

   + Trạc tuổi Dế Mèn

   + Người gầy gò, cánh ngắn củn, càng bè bè, râu cụt

→ Dế Choắt là người xấu xí, yếu đuối, trái ngược hoàn toàn với Dế Mèn

- Thái độ của Dế Mèn đối với Dế Choắt: coi thường, trịch thượng.

   + Lời lẽ, giọng điệu bề trên, xưng hô “chú mày”.

   + Cư xử : ích kỷ, không thông cảm, bận tâm gì về việc giúp đỡ Choắt.

- Dế Mèn trêu chọc chị Cốc

   + Dế Mèn nghĩ kế trêu chọc chị Cốc

   + Kết quả:gây ra cái chết thương tâm cho Dế Choắt

- Tâm trạng của Dế Mèn sau khi trêu chọc chị Cốc:

   + Hả hê vì trò đùa tai quái của mình: chui vào trong hang nằm khểnh, bụng nghĩ thú vị…

   + Sợ hãi khi nghe tiếng chị Cốc mổ Dế Choắt: nằm im thin thít

   + Hốt hoảng, lo sợ, bất ngờ trước cái chết và lời khuyên của Dế Choắt

   + Ân hận, chân thành sám hối: đứng yên lặng trước mộ Dế Choắt

- Bài học đường đời đầu tiên của Dế Mèn: ở đời mà có thói hung hăng bậy bạ, có óc mà không biết nghĩ, sớm muộn rồi cũng mang vạ vào mình đấy.

III. Kết bài

- Khái quát giá trị nội dung và nghệ thuật của văn bản

   + Nội dung: Bài văn miêu tả Dế Mèn có vẻ đẹp cường tráng của tuổi trẻ nhưng tính nết còn kiêu căng, xốc nổi. Do bày trò trêu chọc chị Cốc nên đã gây ra cái chết thảm thương cho Dế Choắt, Dế Mèn hối hận và rút ra được bài học đường đời cho mình

   + Nghệ thuật: cách kể chuyện theo ngôi thứ nhất tự nhiên, miêu tả loài vật sinh động, ngôn ngữ chính xác, giàu tính tạo hình…

- Bài học cho bản thân: không được kiêu căng, hợm hĩnh, phải biết yêu thương và giúp đỡ người khác…

TOP 20 bài Phân tích Bài học đường đời đầu tiên 2024 SIÊU HAY (ảnh 2)

Các bài mẫu khác:

Phân tích Bài học đường đời đầu tiên - Mẫu 2

Tôi Hoài là nhà văn viết nhiều cho thiếu nhi. Một trong những tác phẩm quan trọng nhất là tác phẩm “Dế Mèn phiêu lưu ký” mà bạn đọc yêu văn Tô Hoài đều biết. Đặc biệt trong truyện là đoạn trích “Bài học đường đời đầu tiên”.

Đoạn trích trên được chia làm hai phần. Tô Hoài đã đi từ hình dáng, tính cách, hành động của Dế Mèn rồi từ đó mở ra câu chuyện về bài học đường đời đầu tiên của Dế Mèn sau cái chết của Dế Choắt. Toàn bộ đoạn trích được kể bằng ngôi thứ nhất, là lời kể của Dế Mèn khiến cho câu chuyện trở nên vô cùng chân thật nhưng cũng không kém phần sinh động, hấp dẫn.

Đoạn trích mở đầu bằng những câu văn miêu tả ngoại hình của Dế Mèn với một đôi càng “mẫm bóng” cùng “những cái móng vuốt ở chân, ở khoeo cứ cứng dần và nhọn hoắt”. Cả người Dế Mèn “rung rinh một màu nâu bóng mỡ soi gương được và rất ưa nhìn”. Nó có một cái đầu “to ra và nổi từng tảng, rất bướng”. Hai cái răng thì đen nhánh và “lúc nào cũng nhai ngoàm ngoạp như hai lưỡi liềm máy làm việc” cùng với sợi râu “dài và uốn cong một vẻ rất đỗi hùng dũng”. Chỉ bấy nhiêu nét phác hoạ thôi cũng đủ thấy sự tỉ mỉ và tinh tế trong miêu tả của nhà văn Tô Hoài. Qua từng câu, từng chữ, hình ảnh một chú Dế Mèn ngạo mạn, cường tráng cứ thế dần hiện ra.

Kết tiếp, Dế Mèn còn hiện lên như một chàng trai trẻ đầy sức sống, vừa tự tin vừa tự hào về bản thân mình. Không chỉ vậy, hành động của Dế Mèn cũng được miêu tả sinh động không kém. Với những cái móng vuốt nhọn hoắt của mình, khi muốn thử sự lợi hại của chúng, nó lại “co cẳng lên đạp phanh phách vào các ngọn cỏ”. Dế Mèn còn tự miêu tả mình bằng giọng điệu thế này: “Cứ chốc chốc tôi lại trịnh trọng và khoan thai đưa cả hai chân lên vuốt râu”, “thỉnh thoảng, tôi ngứa chân đá một cái”. Ngoại hình đẹp mắt cũng những hành động ngạo mạn vừa thể hiện được vẻ cường tráng vừa cho thấy tính cách điệu bộ kiêu căng của chú dế mới lớn này.

Với việc sử dụng những từ ngữ vô cùng độc đáo như: “mẫm bóng”, “nhọn hoắt”, “hủn hoẳn”, “dài bóng mỡ”, “ngoàm ngoạp”... thì đoạn văn miêu tả hình dáng, hành động của Dế Mèn được coi là đoạn miêu tả hết sức đặc sắc, độc đáo bởi ta chỉ cần thay thế một từ thôi thì hình ảnh chú dế mới lớn sẽ không còn hiện ra với dáng vẻ bắt mắt như vậy nữa. Vậy mới thấy Tô Hoài không chỉ có khả năng quan sát tinh tế mà còn là một bậc thầy trong việc sử dụng ngôn từ miêu tả. Nhưng cái tài của nhà văn còn ở chỗ đằng sau việc miêu tả ngoại hình, hành động ta còn thấy được hết cái tính cách của nhân vật. Đằng sau cái dáng vẻ ưa nhìn, khoẻ khoắn còn là cái vẻ kiêu căng, tự phụ đến mức nó tự nghĩ mình “có thể sắp đứng đầu thiên hạ rồi”. Chính những suy nghĩ, cùng sự ngạo mạn đó đã dẫn đến những hậu quả đáng tiếc và đó cũng chính là những bài học đầu tiên của Dế Mèn.

Câu chuyện bắt đầu từ thái độ coi thường của Dế Mèn đối với Dế Choắt. Thấy anh bạn hàng xóm của mình trông gầy gò và ốm yếu, nó không những không đồng cảm, chia sẻ mà còn gọi bạn của mình là Dế Choắt một cách đầy chế giễu. Rồi khi Dế Choắt nhờ vả Dế Mèn, nó hếch răng lên, xì hơi một cái rõ dài đầy ngông nghênh và không coi ai ra gì. Không những vậy, Dế Mèn còn quắc mắt, mắng Dế Choắt, thể hiện rất rõ giọng điệu khinh rẻ, nhạo báng Dế Choắt: “Chú mày sinh sống quá cẩu thả, chú mày có lớn mà chẳng có khôn, chú mày hôi như cú mèo, im cái điệu khóc mưa dầm sùi sụt ấy đi, giương mắt lên mà xem tao trêu con mụ Cốc đây này”. Với việc xây dựng một nhân vật hoàn toàn đối lập với Dế Mèn về ngoại hình và sức lực, Tô Hoài càng làm nổi bật lên cái vẻ ngạo mạn, kiêu căng, không coi ai ra gì của Dế Mèn.

Cái dáng vẻ yếu đuối, gầy gò của Dế Choắt không hề khiến cho một anh chàng mới lớn, khoẻ khoắn như Dế Mèn phải bận tâm cho đến khi hành động dại dột của nó đã dẫn đến cái chết thương tâm cho Dế Choắt. Nó đã ngông cuồng trêu tức chị Cốc một phần là bởi cái tính ngỗ nghịch của mình nhưng mặt khác còn là để chứng minh cho Dế Choắt thấy mình chẳng hề nể sợ ai: “Sợ gì? Mày bảo tao sợ cái gì? Mày bảo tao còn biết sợ ai hơn tao nữa!”. Ngông nghênh là thế nhưng khi thấy chị Cốc nổi giận, nó lập tức chui vào hang sâu để lẩn trốn để rồi người chịu hậu quả lại là Dế Choắt. Cái vẻ gầy gò, ốm yếu của Dế Choắt khiến nó không thể chịu được khi cái mỏ của chị Cốc cứ thế giáng xuống và mãi cho đến tận khi chị Cốc đi rồi Dế Mèn mới dám mò ra. Khi thấy bạn của mình không thể dậy được nữa cùng với những lời trăng trối, Dế Mèn đã vô cùng đau khổ, ân hận. Nó nhận ra những sai lầm của mình cùng tính ngông nghênh, ngạo mạn của bản thân. Cái chết của Dế Choắt chính là bài học đường đời đầu tiên vô cùng đắt giá của nó. Bài học rằng không nên kiêu căng, hống hách, cần phải suy nghĩ trước khi làm, tránh gây ra những tai họa cho người khác cũng như chính bản thân mình.

Đoạn trích “Bài học đường đời đầu tiên” đã thể hiện được thành công tài năng của Tô Hoài. Đồng thời, đoạn trích đã thể hiện được bài học mà nhà văn đã gửi gắm.

Tìm hiểu tác giả tác phẩm bài học đường đời đầu tiên - Cunghocvui.com

Phân tích Bài học đường đời đầu tiên - Mẫu 3

Một trong tác phẩm vô cùng hấp dẫn dành cho thiếu nhi là “Dế Mèn phiêu lưu kí” của nhà văn Tô Hoài. Truyện kể về những cuộc phiêu lưu của Dế Mèn qua thế giới những loài vật nhỏ bé. Chương mở đầu của truyện - “Bài học đường đời đầu tiên” đã khắc họa vẻ đẹp ngoại hình, tính cách của Dế Mèn cũng như bài học đầu tiên của chàng dế.

Mở đầu đoạn trích, Tô Hoài đã miêu tả vẻ đẹp ngoại hình của Dế Mèn với một đôi càng “mẫm bóng” cùng “những cái móng vuốt ở chân, ở khoeo cứ cứng dần và nhọn hoắt”. Cả người của chú “rung rinh một màu nâu bóng mỡ soi gương được và rất ưa nhìn”. Không chỉ vậy, nó còn có một cái đầu “to ra và nổi từng tảng, rất bướng”. Còn hai cái răng thì đen nhánh và “lúc nào cũng nhai ngoàm ngoạp như hai lưỡi liềm máy làm việc” cùng với sợi râu “dài và uốn cong một vẻ rất đỗi hùng dũng”.

Tô Hoài đã khéo léo sử dụng các biện pháp tu từ kết để khắc họa Dế Mèn hiện lên như một chàng trai trẻ đầy sức sống, vừa tự tin vừa tự hào về bản thân mình. Hành động của Dế Mèn được Tô Hoài miêu tả để khắc họa được tính cách của dế. Với những cái móng vuốt nhọn hoắt của mình, khi muốn thử sự lợi hại của chúng, chú lại “co cẳng lên đạp phanh phách vào các ngọn cỏ”. Thậm chí, Dế Mèn còn tự nói về mình: “Cứ chốc chốc tôi lại trịnh trọng và khoan thai đưa cả hai chân lên vuốt râu”, “thỉnh thoảng, tôi ngứa chân đá một cái”. Các tính từ như “mẫm bóng”, “nhọn hoắt”, “hủn hoẳn”, “dài bóng mỡ”, “ngoàm ngoạp” dùng để miêu tả hình dáng, hành động của Dế Mèn.

Tiếp đến, đằng sau cái dáng vẻ ưa nhìn, khỏe khoắn còn là cái vẻ kiêu căng, tự phụ đến mức nó tự nghĩ mình “có thể sắp đứng đầu thiên hạ rồi”. Một Dế Mèn kiêu căng đã phải trả giá. Trước hết, câu chuyện bắt đầu từ thái độ coi thường của Dế Mèn đối với Dế Choắt. Thấy người bạn hàng xóm của mình trông gầy gò và ốm yếu. Dế Mèn không những không đồng cảm, mà còn chế giễu người bạn hàng xóm. Rồi khi nghe Dế Choắt nhờ vả mình, cậu ta “hếch răng lên, xì hơi một cái rõ dài đầy ngông nghênh và không coi ai ra gì”. Không những vậy, Dế Mèn còn quắc mắt, mắng Dế Choắt, thể hiện rất rõ giọng điệu khinh rẻ, nhạo báng Dế Choắt: “Chú mày sinh sống quá cẩu thả”, “chú mày có lớn mà chẳng có khôn”, “chú mày hôi như cú mèo”, “im cái điệu khóc mưa dầm sùi sụt ấy đi”, “giương mắt lên mà xem tao trêu con mụ Cốc đây này”...

Cái dáng vẻ yếu đuối, gầy gò của Dế Choắt khiến Mèn cảm thấy chán ghét. Chỉ đến khi hành động dại dột của nó đã dẫn đến cái chết thương tâm cho Choắt, Dế Mèn mới nhận ra sai lầm. Dế Mèn đã ngông cuồng trêu tức chị Cốc một phần là bởi cái tính ngỗ nghịch của mình nhưng mặt khác còn là để chứng minh cho Dế Choắt thấy mình chẳng hề nể sợ ai: “Sợ gì? Mày bảo tao sợ cái gì? Mày bảo tao còn biết sợ ai hơn tao nữa!”. Nhưng khi chị Cốc nổi giận, Dế Mèn lại chỉ biết trốn tránh trách nhiệm. Rồi chị Cốc đã vô tình nhìn thấy Choắt đang loay hoay ở cửa hang. Chị Cốc liền tiến đến hỏi tội nó. Choắt bị oan, không dám cãi, chỉ van xin rồi trốn vào hang. Nhưng cái mỏ của chị Cốc cứ thế giáng xuống thân hình gầy gò của Dế Choắt, còn Dế Mèn thì vẫn cứ nằm im thin thít. Bao nhiêu sự kiêu căng, ngạo mạn lúc đầu đã thay bằng sự hèn nhát, sợ sệt. Khi chị đi rồi Dế Mèn mới dám ra ngoài. Nó nhìn thấy bạn của mình không thể dậy được nữa cùng với những lời trăng trối, Dế Mèn đã vô cùng đau khổ, ân hận. Nó nhận ra những sai lầm của mình cùng tính ngông nghênh, ngạo mạn của bản thân. Cái chết của Dế Choắt chính là bài học đường đời đầu tiên vô cùng đắt giá của nó.

Như vậy, “Bài học đường đời đầu tiên” là một đoạn trích hấp dẫn trong “Dế Mèn phiêu lưu ký” thể hiện được tài năng miêu tả nhân vật của nhà văn Tô Hoài.

TOP 20 bài Phân tích Bài học đường đời đầu tiên 2024 SIÊU HAY (ảnh 3)

Phân tích Bài học đường đời đầu tiên - Mẫu 4

Tô Hoài là một trong những nhà văn viết khá nhiều cho thiếu nhi. Tác phẩm được yêu thích nhất đó là “Dế Mèn phiêu lưu ký”. Trong đó, đoạn trích “Bài học đường đời đầu tiên” kể về chú Dế Mèn khỏe mạnh nhưng hống hách, coi thường người khác. Cũng bởi tính xấu ấy mà nó đã gây ra cái chết của Dế Choắt.

Nhân vật chính trong truyện là chàng Dế Mèn. Chàng ta vốn sống tự lập từ khi còn nhỏ. Đến lúc lớn lên, Dế Mèn rất thích đi phiêu lưu khắp nơi. Chú đi đến đâu cũng đều tỏ ra kiêu ngạo. Hàng xóm của chú - Dế Choắt lại là một chú dế gầy gò, ốm yếu. Dế Mèn tỏ ra coi thường bạn hàng xóm của mình. Một lần sang chơi nhà Choắt, Dế Mèn lên tiếng chê bai: “Sao chú mày sinh sống cẩu thả quá như thế. Nhà cửa đâu mà tuềnh toàng…Ôi thôi, chú mày ơi! Chú mày có lớn mà chẳng có khôn..”. Hay khi Choắt bày tỏ ý muốn Dế Mèn đào một cái ngách sang bên nhà của Mèn, để khi có kẻ đến bắt nạt thì giúp đỡ nhau. Nhưng Dế Mèn lại khinh khỉnh: “Hức! Thông ngách sang nhà ta? Dễ nghe nhỉ? Chú mày hôi như cú mèo thế này, ta nào chịu được. Thôi, im cái điệu hát mưa dầm sùi sụt ấy đi. Đào tổ nông thì cho chết!”. Sau đó, chàng ta trở về mà chẳng nghĩ ngợi gì. Thái độ của Dế Mèn đã thể hiện sự kiêu căng, ích kỉ.

Nhưng tất cả chỉ lên đến đỉnh điểm là khi Dế Mèn trêu đùa chị Cốc. Dế Mèn cố tình trêu chị Cốc, khiến chị nổi giận. Lúc này, sự hung hăng đã biến thành sự sợ hãi rồi hèn nhát. Dế Mèn nhanh chóng chui vào hang để Dế Choắt một mình đối mặt với chị Cốc. Chú Dế Choắt tội nghiệp phải chịu nỗi oan ức, bị chị Cốc mổ cho đến kiệt sức. Nhưng Dế Mèn vẫn không ra cứu bạn, nhận lỗi về mình và chịu trách nhiệm về lỗi lầm. Cuối cùng Dế Choắt kiệt sức mà chết. Trước khi chết, Dế Choắt đã đưa ra những lời khuyên chân thành cho Dế Mèn: “Ở đời mà có thói hung hăng bậy bạ, có óc mà không biết suy nghĩ sớm muộn rồi cũng mang họa vào thân”. Cái chết của người bạn hàng xóm cùng lời khuyên chân thành của Choắt đã khiến Dế Mèn tỉnh ngộ, nhận ra sai lầm của mình. Chôn cất Choắt xong xuôi, Dế Mèn “đứng lặng giờ lâu, nghĩ về bài học đường đời đầu tiên của mình”. Bài học đã phải trả giá bằng mạng sống của bạn mình.

Dế Mèn ân hận về cách đối xử của mình với Dế Choắt. Nó hối hận khi đã gián tiếp gây ra cái chết của Dế Choắt. Nó tự trách mình rằng nó là một kẻ có sức mạnh nhưng lại chỉ biết trốn tránh một cách nhát gan. Chôn cất Dế Choắt xong, cảm giác của nó thật hụt hẫng và bất lực bởi Dế Choắt đã chết rồi, đâu thể cứu vãn được nữa. Dế Mèn đứng lặng bởi nó muốn suy nghĩ một cách nghiêm túc về cách sống của mình trong suốt thời gian qua.

Qua phân tích trên, “Bài học đường đời đầu tiên” đã cho thấy tài năng miêu tả loài vật rất sinh động cùng với cách kể chuyện tự nhiên, ngôn ngữ chính xác và giàu tính tạo hình của Tô Hoài.

Phân tích Bài học đường đời đầu tiên - Mẫu 5

Nhà văn Tô Hoài là một tác giả nổi tiếng chuyên viết cho thiếu nhi. Trong đó, Dế Mèn phiêu lưu kí là một tác phẩm vô cùng quen thuộc. Đoạn trích Bài học đường đời đầu tiên nằm ở phần đầu của truyện.

Truyện được kể qua lời của nhân vật chính - Dế Mèn. Ở đoạn trích này, Dế Mèn đã giới thiệu về bản thân, kể lại câu chuyện về bài học đường đời đầu tiên của mình. Dế Mèn sống tự lập từ khi còn nhỏ. Bởi ăn uống điều độ, chẳng mấy chốc, cậu đã trở thành một chàng dế cường tráng. Nhưng Dế Mèn lại có tính cách kiêu căng, xốc nổi. Đi đến đâu, cậu cũng đều tỏ ra kiêu ngạo. Hàng xóm của cậu là Dế Choắt, một chú dế gầy gò, ốm yếu. Điều đó khiến cho Dế Mèn tỏ ra coi thường người bạn hàng xóm. Một lần sang chơi nhà Dế Choắt, Dế Mèn lên tiếng chê bai: “Sao chú mày sinh sống cẩu thả quá như thế. Nhà cửa đâu mà tuềnh toàng… Ôi thôi, chú mày ơi! Chú mày có lớn mà chẳng có khôn...”. Hay khi Choắt bày tỏ ý muốn Dế Mèn đào một cái ngách sang bên nhà của Mèn, để khi có kẻ đến bắt nạt thì giúp đỡ nhau. Nhưng Dế Mèn lại khinh khỉnh: “Hức! Thông ngách sang nhà ta? Dễ nghe nhỉ? Chú mày hôi như cú mèo thế này, ta nào chịu được. Thôi, im cái điệu hát mưa dầm sùi sụt ấy đi. Đào tổ nông thì cho chết!”. Dế Mèn ra về mà không chút nghĩ ngợi.

Với tính cách đó, Dế Mèn đã gây ra tai họa. Một lần, cậu cố tình trêu chị Cốc, khiến chị nổi giận. Nhưng cậu lại không dám nhận tội mà lại nhanh chóng chui vào hang. Cuối cùng, Dế Choắt ở gần đó đã bị vạ lây. Dế Choắt bị chị Cốc mổ cho đến kiệt sức. Nhưng Dế Mèn vẫn chỉ nằm ở trong hang mà không dám ra nhận lỗi. Hậu quả dẫn đến là Dế Choắt đã chết.

Trước khi chết, Dế Choắt đã đưa ra những lời khuyên chân thành cho Dế Mèn: “Ở đời mà có thói hung hăng bậy bạ, có óc mà không biết suy nghĩ sớm muộn rồi cũng mang họa vào thân”. Chính nhờ cái chết của người bạn hàng xóm, lời khuyên của Dế Choắt đã giúp Dế Mèn tỉnh ngộ, nhận ra sai lầm của mình. Chôn cất Choắt xong xuôi, Dế Mèn “đứng lặng giờ lâu, nghĩ về bài học đường đời đầu tiên của mình”.

Như vậy, “Bài học đường đời đầu tiên” là một đoạn trích đặc sắc, gửi gắm bài học giá trị nhân văn sâu sắc.

Phân tích Bài học đường đời đầu tiên - Mẫu 6

“Bài học đường đời đầu tiên” được trích trong “Dế Mèn phiêu lưu kí” là một tác phẩm nổi tiếng của nhà văn Tô Hoài. Đoạn trích đã để lại cho người đọc nhiều ấn tượng.

Trong đoạn trích, Tô Hoài đã xây dựng nhân vật Dế Mèn - nhân vật chính trong truyện. Tác giả đã khắc họa đầy đủ những nét ngoại hình, tính cách của Dế Mèn hiện lên một cách sinh động, chân thực. Dế Mèn hiện lên là một chàng dế thanh niên khỏe mạnh, cường tráng nhưng lại có tính kiêu căng, hống hách. Nhân vật này được xây dựng là một nhân vật trong truyện đồng thoại - vừa có đặc điểm của loài vật, vừa mang đặc điểm của con người. Từ đó, truyện trở nên gần gũi, hấp dẫn hơn với người đọc. Không chỉ có Dế Mèn, mà Dế Choắt - hàng xóm của Dế Mèn cũng vậy. Nhà văn đã miêu tả đó là một chú dế có thân hình “gầy gò và dài lêu nghêu như một gã nghiện thuốc phiện” .

Dế Mèn luôn tỏ ra coi thường bạn hàng xóm của mình. Một lần sang chơi nhà Choắt, Dế Mèn lên tiếng chê bai: “Sao chú mày sinh sống cẩu thả quá như thế. Nhà cửa đâu mà tuềnh toàng…Ôi thôi, chú mày ơi! Chú mày có lớn mà chẳng có khôn..”. Hay khi Choắt bày tỏ ý muốn Dế Mèn đào một cái ngách sang bên nhà của Mèn, để khi có kẻ đến bắt nạt thì giúp đỡ nhau. Nhưng Dế Mèn lại khinh khỉnh: “Hức! Thông ngách sang nhà ta? Dễ nghe nhỉ? Chú mày hôi như cú mèo thế này, ta nào chịu được. Thôi, im cái điệu hát mưa dầm sùi sụt ấy đi. Đào tổ nông thì cho chết!”. Sau đó, chàng ta trở về mà chẳng nghĩ ngợi gì.

Câu chuyện trở nên hấp dẫn hơn khi Dế Mèn bày trò trêu chọc chị Cốc, khiến chị ta nổi giận. Để rồi cuối cùng, chàng Dế Choắt tội nghiệp là người phải chịu tội thay, bị chị Cốc mổ vào người cho đến chết. Trước khi chết, Dế Choắt đã đưa ra những lời khuyên chân thành cho Dế Mèn: “Ở đời mà có thói hung hăng bậy bạ, có óc mà không biết suy nghĩ sớm muộn rồi cũng mang họa vào thân”. Cái chết của Dế Choắt đã giúp Dế Mèn nhận ra lỗi lầm. Chôn cất Choắt xong xuôi, Dế Mèn “đứng lặng giờ lâu, nghĩ về bài học đường đời đầu tiên của mình”. Chi tiết cuối chuyện gửi gắm bài học nhân văn sâu sắc. Tô Hoài đã mượn chuyện loài vật để khuyên nhủ con người bài học về tính kiêu căng, ngạo mạn.

Câu chuyện trong đoạn trích thật gần gũi, chân thực trong cuộc sống hằng ngày. “Bài học đường đời đầu tiên” đã đem đến cho mỗi người đọc bài học giá trị. Có thể nói, đây là một trong những đoạn đặc sắc nhất trong truyện.

Phân tích Bài học đường đời đầu tiên - Mẫu 7

“Bài học đường đời đầu tiên” trích trong “Dế Mèn phiêu lưu kí” của nhà văn Tô Hoài. Đây là một đoạn trích hấp dẫn, đem đến cho người đọc nhiều cảm nhận sâu sắc.

Trước tiên, Tô Hoài đã giúp người đọc hình dung được vẻ đẹp của Dế Mèn - nhân vật chính trong truyện. Đó là một chàng dế với đôi càng “mẫm bóng” cùng “những cái móng vuốt ở chân, ở khoeo cứ cứng dần và nhọn hoắt”. Cả người của chú “rung rinh một màu nâu bóng mỡ soi gương được và rất ưa nhìn”. Không chỉ vậy, nó còn có một cái đầu “to ra và nổi từng tảng, rất bướng”. Còn hai cái răng thì đen nhánh và “lúc nào cũng nhai ngoàm ngoạp như hai lưỡi liềm máy làm việc” cùng với sợi râu “dài và uốn cong một vẻ rất đỗi hùng dũng”. Hình ảnh một chàng trai trẻ đầy sức sống, vừa tự tin vừa tự hào về bản thân mình hiện lên thật chân thực, tinh tế dưới ngòi bút của Tô Hoài.

Nhưng đằng sau cái dáng vẻ ưa nhìn, khỏe khoắn còn là cái vẻ kiêu căng, tự phụ đến mức Dế Mèn đã nghĩ mình “có thể sắp đứng đầu thiên hạ rồi”. Dế ta thường hay cà khịa với tất cả bà con trong xóm: “quát mấy chị Cào Cào ngụ ngoài đầu bờ, khiến các chị phải núp khuôn mặt trái xoan dưới nhánh cỏ”, “ghẹo anh Gọng Vó lấm láp vừa ngơ ngác dưới đầm lên”. Và chính tính cách kiêu căng đã khiến Dế Mèn phải trả giá. Trước hết, câu chuyện bắt đầu từ thái độ coi thường của Dế Mèn đối với Dế Choắt. Thấy người bạn hàng xóm của mình trông gầy gò và ốm yếu. Dế Mèn không những không đồng cảm, mà còn chế giễu người bạn hàng xóm. Rồi khi nghe Dế Choắt nhờ vả mình, cậu ta “hếch răng lên, xì hơi một cái rõ dài đầy ngông nghênh và không coi ai ra gì”. Không những vậy, Dế Mèn còn mắng Dế Choắt, thể hiện rất rõ giọng điệu khinh rẻ, nhạo báng Dế Choắt: “Chú mày sinh sống quá cẩu thả”, “chú mày có lớn mà chẳng có khôn”, “chú mày hôi như cú mèo”, “im cái điệu khóc mưa dầm sùi sụt ấy đi”, “giương mắt lên mà xem tao trêu con mụ Cốc đây này”. Dế Mèn ngông cuồng trêu tức chị Cốc một phần là bởi cái tính ngỗ nghịch của mình nhưng mặt khác còn là để chứng minh cho Dế Choắt thấy mình chẳng hề nể sợ ai: “Sợ gì? Mày bảo tao sợ cái gì? Mày bảo tao còn biết sợ ai hơn tao nữa!”. Nhưng khi chị Cốc nổi giận, Dế Mèn lại chỉ biết trốn tránh trách nhiệm. Rồi chị Cốc đã vô tình nhìn thấy Choắt đang loay hoay ở cửa hang. Chị Cốc liền tiến đến hỏi tội nó. Choắt bị oan, không dám cãi, chỉ van xin rồi trốn vào hang. Những cái mỏ của chị Cốc cứ thế giáng xuống thân hình gầy gò của Dế Choắt, còn Dế Mèn thì vẫn cứ nằm im thin thít. Bao nhiêu sự kiêu căng, ngạo mạn lúc đầu đã thay bằng sự hèn nhát, sợ sệt.

Cuối cùng, Dế Choắt là người phải chịu tội thay Dế Mèn. Choắt bị chị Cốc mổ cho đến chết. Nếu trước đó, Dế Mèn kiêu căng bao nhiêu, thì bây giờ lại trở nên hèn nhát bấy nhiêu. Chỉ khi chị Cốc bay đi, Dế Mèn mới dám chui ra khỏi hang. Chôn cất Dế Choắt xong, cảm giác của nó thật hụt hẫng và bất lực bởi Dế Choắt đã chết rồi, đâu thể cứu vãn được nữa. Dế Mèn đứng lặng bởi nó muốn suy nghĩ một cách nghiêm túc về cách sống của mình trong suốt thời gian qua. Nhận ra bài học đó, nó tự hứa từ nay sẽ sống chan hòa với mọi người.

Đoạn trích “Bài học đường đời đầu tiên” giúp người đọc nhận ra những bài học sâu sắc. Từ đó, chúng ta cần biết sống khiêm nhường, quý trọng những người xung quanh hơn.

Phân tích Bài học đường đời đầu tiên - Mẫu 8

Tô Hoài là một nhà văn tiêu biểu của nền văn học Việt Nam. Một trong những tác phẩm tiêu biểu của ông là Dế Mèn phiêu lưu kí. Đặc biệt là đoạn trích “Bài học đường đời đầu tiên” đã đem đến ấn tượng sâu sắc cho người đọc.

Với đoạn văn mở đầu, Tô Hoài đã khắc họa vẻ đẹp ngoại hình của Dế Mèn với “đôi càng mẫm bóng”, “những cái vuốt ở chân ở khoeo cứ cứng dần và nhọn hoắt”. Nhận thức được sức khỏe của mình, Dế Mèn cũng bắt đầu phô diễn sức mạnh bằng những “cú đạp phanh phách vào ngọn cỏ”. Sự trưởng thành về hình thể của Dế Mèn còn được thể hiện qua hình ảnh so sánh đôi cánh, trước kia chúng vốn “ngắn hủn hoẳn” thì giờ đã trở thành “tấm áo choàng dài phủ đến tận kín đuôi” . Câu văn “cả người tôi rung rinh một màu nâu bóng mỡ soi gương được và rất ưa nhìn” càng thể hiện rõ hơn sự cường tráng, khỏe mạnh của Dế Mèn.
Nhà văn tiếp tục giúp người đọc hiểu rõ hơn về Dế Mèn với các chi tiết “đầu tôi to ra và nổi từng tảng, rất bướng”, “hai răng đen nhánh lúc nào cũng nhai ngoàm ngoạp”, “sợi râu tôi dài và uốn cong một vẻ rất đỗi hùng dũng”. Đồng thời ta cũng cảm nhận được một chút về tính cách ưa tự do, sống ngạo mạn chưa từng trải của Dế Mèn. Có thể nói rằng Tô Hoài đã có những quan sát tỉ mỉ về loài Dế cùng với óc sáng tạo phong phú của mình ông đã tạo ra một nhân vật vô cùng đặc sắc. Dế Mèn không chỉ mang trong mình những dáng vẻ, tính cách của một con người trẻ tuổi tiêu biểu mà còn rất gần gũi với đối tượng là trẻ em, khơi gợi hứng thú theo dõi câu chuyện cho người đọc.

Bên cạnh việc miêu tả vẻ đẹp hình thể của Dế Mèn, Tô Hoài cũng mở ra cho người đọc những nét tính cách. Dế Mèn hiện lên với vẻ hống hách, kiêu ngạo: đi đứng “oai vệ” như một ông tướng con, luôn tỏ ra hung tợn, dám cà khịa tất cả mọi bà con trong xóm, nhưng ai cũng nhịn, không nói lại. Vì thiếu hiểu biết Dế Mèn những tưởng rằng đấy là hay, là vì mình to khỏe, hùng dũng nên ai cũng phải sợ hãi, không dám phản kháng, mà trên thực tế là do người ta nể chỗ quen biết nên không chấp vặt cái tính hống hách ấy của chú, chứ cũng chẳng phải sợ hãi gì. Thế nhưng dế ta không biết thế nào là điểm dừng, càng được nước càng lấn tới, ỷ lớn hiếp bé, bắt nạt mấy chị Cào Cào yếu đuối, trêu ghẹo anh Gọng Vó hiền lành, ngơ ngác, rồi ảo tưởng mình sắp là kẻ đứng đầu thiên hạ, ai cũng phải rạp mình tôn kính.

Chính bởi tính cách đó, mà Dế Mèn đã phải trả giá bằng một bài học xương máu - cái chết của Dế Choắt. Một hôm trong lúc đang đứng ở cửa hang ngắm hoàng hôn. Khi nhìn thấy chị Cốc vừa chén no mồi đang rỉa lông rỉa cánh ở gần đấy, Dế Mèn đã bày trò trêu chị ta. Hậu quả là Dế Choắt ở gần đấy bị vạ lây. Choắt bị chị Cốc mổ cho đến chết. Khi nghe lời khuyên của Choắt: “Thôi tôi ốm yếu quá rồi, chết cũng được. Nhưng trước khi nhắm mắt tôi khuyên anh: Ở đời mà có thói hung hăng hăng bậy bạ, có óc mà không biết nghĩ, sớm muộn rồi cũng mang vạ vào mình đấy”. Dế Mèn đã vô cùng ân hận, nhận ra sai lầm của bản thân.

Đoạn trích “Bài học đường đời đầu tiên” là một trong những đoạn trích hay của tác phẩm Dế Mèn phiêu lưu ký. Người đọc đã rút ra những bài học ý nghĩa cho bản thân.

Phân tích Bài học đường đời đầu tiên - Mẫu 9

“Dế Mèn phiêu lưu ký” là một trong những tác phẩm nổi tiếng của nhà văn Tô Hoài. Truyện kể về những cuộc phiêu lưu của Dế Mèn qua thế giới những loài vật nhỏ bé. Trong đó, khi đến với đoạn trích “Bài học đường đời đầu tiên”, người đọc đã cảm nhận những vẻ đẹp của Dế Mèn về ngoại hình cũng như tính cách.

Đầu tiên, Tô Hoài đã miêu tả vẻ đẹp ngoại hình của Dế Mèn với một đôi càng “mẫm bóng” cùng “những cái móng vuốt ở chân, ở khoeo cứ cứng dần và nhọn hoắt”. Cả người của chú “rung rinh một màu nâu bóng mỡ soi gương được và rất ưa nhìn”. Không chỉ vậy, nó còn có một cái đầu “to ra và nổi từng tảng, rất bướng”. Còn hai cái răng thì đen nhánh và “lúc nào cũng nhai ngoàm ngoạp như hai lưỡi liềm máy làm việc” cùng với sợi râu “dài và uốn cong một vẻ rất đỗi hùng dũng”. Dường như chỉ với vài chi tiết nhưng hình ảnh của Dế Mèn đã được Tô Hoài khắc họa thật sống động.

Nhà văn đã khéo léo sử dụng các biện pháp tu từ kết để khắc họa Dế Mèn hiện lên như một chàng trai trẻ đầy sức sống, vừa tự tin vừa tự hào về bản thân mình. Không chỉ là ngoại hình mà còn ở hành động của Dế Mèn cũng được miêu tả sinh động không kém. Với những cái móng vuốt nhọn hoắt của mình, khi muốn thử sự lợi hại của chúng, chú lại “co cẳng lên đạp phanh phách vào các ngọn cỏ”. Thậm chí, Dế Mèn còn tự nói về mình: “Cứ chốc chốc tôi lại trịnh trọng và khoan thai đưa cả hai chân lên vuốt râu”, “thỉnh thoảng, tôi ngứa chân đá một cái”. Như vậy, với ngoại hình cường và hành động, người đọc cảm nhận được hình ảnh một Dế Mèn kiêu ngạo.

Tác giả đã sử dụng “mẫm bóng”, “nhọn hoắt”, “hủn hoẳn”, “dài bóng mỡ”, “ngoàm ngoạp” để miêu tả hình dáng, hành động của Dế Mèn. Vậy mới thấy Tô Hoài không chỉ có khả năng quan sát tinh tế mà còn là một bậc thầy trong việc sử dụng ngôn từ miêu tả. Nhưng tài năng của Tô Hoài là sau ngoại hình và hành động, ta còn thấy được tính cách của Dế Mèn. Đằng sau cái dáng vẻ ưa nhìn, khỏe khoắn còn là cái vẻ kiêu căng, tự phụ đến mức nó tự nghĩ mình “có thể sắp đứng đầu thiên hạ rồi”.

Vì những suy nghĩ đó đã dẫn đến những hậu quả đáng tiếc về sau. Câu chuyện bắt đầu từ thái độ coi thường của Dế Mèn đối với Dế Choắt. Thấy người bạn hàng xóm của mình trông gầy gò và ốm yếu. Dế Mèn không những không đồng cảm, mà còn chế giễu bạn của mình. Rồi khi Dế Choắt nhờ vả Dế Mèn, nó hếch răng lên, xì hơi một cái rõ dài đầy ngông nghênh và không coi ai ra gì. Không những vậy, Dế Mèn còn quắc mắt, mắng Dế Choắt, thể hiện rất rõ giọng điệu khinh rẻ, nhạo báng Dế Choắt: “Chú mày sinh sống quá cẩu thả, chú mày có lớn mà chẳng có khôn, chú mày hôi như cú mèo, im cái điệu khóc mưa dầm sùi sụt ấy đi, giương mắt lên mà xem tao trêu con mụ Cốc đây này”. Tô Hoài đã xây khéo léo xây dựng sự đối lập giữa Dế Mèn với Dế Choắt.

Cái dáng vẻ yếu đuối, gầy gò của Dế Choắt không hề khiến cho một anh chàng mới lớn, khoẻ khoắn như Dế Mèn phải bận tâm cho đến khi hành động dại dột của nó đã dẫn đến cái chết thương tâm cho Dế Choắt. Nó đã ngông cuồng trêu tức chị Cốc một phần là bởi cái tính ngỗ nghịch của mình nhưng mặt khác còn là để chứng minh cho Dế Choắt thấy mình chẳng hề nể sợ ai: “Sợ gì? Mày bảo tao sợ cái gì? Mày bảo tao còn biết sợ ai hơn tao nữa!”. Nhưng khi chị Cốc nổi giận, Dế Mèn lại chỉ biết trốn tránh trách nhiệm, để lại một mình Dế Choắt ở lại đối mặt với chị. Cái mỏ của chị Cốc cứ thế giáng xuống thân hình gầy gò của Dế Choắt, đến khi chị đi rồi nó mới dám ra ngoài. Nó nhìn thấy bạn của mình không thể dậy được nữa cùng với những lời trăng trối, Dế Mèn đã vô cùng đau khổ, ân hận. Nó nhận ra những sai lầm của mình cùng tính ngông nghênh, ngạo mạn của bản thân. Cái chết của Dế Choắt chính là bài học đường đời đầu tiên vô cùng đắt giá của nó.

Qua đoạn trích trên, người đọc cũng rút ra cho mình bài học về sự kiêu ngạo. Con người cần sống khiêm tốn, biết chia sẻ và yêu thương những người xung quanh.

Phân tích Bài học đường đời đầu tiên - Mẫu 10

“Bài học đường đời đầu tiên” được trích trong “Dế Mèn phiêu lưu ký” của nhà văn Tô Hoài. Đoạn trích kể về chú Dế Mèn khỏe mạnh nhưng hống hách, coi thường người khác. Cũng bởi tính xấu ấy mà nó đã gây ra cái chết của Dế Choắt. Bài học mà Dế Mèn rút ra cũng chính là lời khuyên dành cho mỗi người.

Dế Mèn sống tự lập từ khi còn nhỏ. Khi lớn lên, thân hình chú khoẻ khoắn. Dế Mèn rất thích đi phiêu lưu khắp nơi. Chú đi đến đâu cũng đều khiến các con vật nhỏ bé khiếp sợ. Hàng xóm của chú - Dế Choắt lại là một chú dế gầy gò, ốm yếu. Bởi vậy mà Dế Mèn tỏ ra coi thường bạn hàng xóm của mình. Nhưng cũng chính vì vậy mà Dế Mèn đã phải nhận một bài học “đường đời đầu tiên”.

Câu chuyện bắt đầu khi Dế Mèn luôn coi khinh Dế Choắt. Nó cho rằng mình luôn là người mạnh nhất, một người có tầm nhìn xa trông rộng. Có thể kể đến việc khi Dế Choắt ngỏ ý muốn đào ngách thông sang nhà Dế Mèn để khi gặp chuyện thì có thể giúp đỡ nhau, Dế Mèn đã tỏ vẻ khinh bỉ rồi không chấp nhận. Thái độ đó của nó thể hiện sự ích kỷ, ngạo mạn.

Mọi chuyện chỉ lên đến đỉnh điểm là khi Dế Mèn trêu đùa chị Cốc. Chú ta đã dùng mọi lời lẽ đến nói với Cốc, khiến chị Cốc nổi giận. Sự hung hang đã biến thành sự sợ hãi rồi hèn nhát. Dế Mèn nhanh chóng chui vào hang để Dế Choắt một mình đối mặt với chị Cốc. Chú Dế Choắt tội nghiệp phải chịu nỗi oan ức, bị chị Cốc mổ cho đến kiệt sức. Nhưng Dế Mèn vẫn không ra cứu bạn, nhận lỗi về mình và chịu trách nhiệm về lỗi lầm.

Hậu quả là Dế Choắt đã chết. Trước khi chết, Dế Choắt đã đưa ra những lời khuyên chân thành cho Dế Mèn: “Ở đời mà có thói hung hăng bậy bạ, có óc mà không biết suy nghĩ sớm muộn rồi cũng mang họa vào thân”. Chỉ lúc đó, Dế Mèn bắt đầu cảm thấy ân hận. Chôn cất Choắt xong xuôi, Dế Mèn “đứng lặng giờ lâu, nghĩ về bài học đường đời đầu tiên của mình”. Nó đã nhận được bài học đầu tiên.

Dế Mèn ân hận về cách đối xử của mình với Dế Choắt. Nó hối hận khi đã gián tiếp gây ra cái chết của Dế Choắt. Nó tự trách mình rằng nó là một kẻ có sức mạnh nhưng lại chỉ biết trốn tránh một cách nhát gan. Chôn cất Dế Choắt xong, cảm giác của nó thật hụt hẫng và bất lực bởi Dế Choắt đã chết rồi, đâu thể cứu vãn được nữa. Dế Mèn đứng lặng bởi nó muốn suy nghĩ một cách nghiêm túc về cách sống của mình trong suốt thời gian qua. Nhận ra bài học đó, nó tự hứa từ nay sẽ sống chan hòa với mọi người.

Như vậy, sau khi đọc xong văn bản “Bài học đường đời đầu tiên”, người đọc có thể cảm nhận được một bài học ý nghĩa sâu sắc về cách sống. Con người hãy biết yêu thương, chia sẻ với những người xung quanh.

Phân tích Bài học đường đời đầu tiên - Mẫu 11

Tô Hoài là một nhà văn nổi tiếng với nhiều tác phẩm dành cho thiếu nhi. Nhưng có lẽ tác phẩm nổi tiếng nhất là “Dế Mèn phiêu lưu ký”. Ấn tượng nhất trong đó phải nhắc đến đoạn trích “Bài học đường đời đầu tiên”.

Trước hết, người đọc sẽ cảm nhận được vẻ đẹp ngoại hình của Dế Mèn qua đoạn trích này. Tô Hoài đã liệt kê những chi tiết miêu tả ngoại hình của Dế Mèn để làm nổi bật vẻ đẹp của nó: “đôi càng mẫm bóng, những cái vuốt ở chân, ở khoeo cứng và nhọn hoắt chẳng khác nào thanh kiếm. Không chỉ vậy đôi cánh của Dế cũng thật đẹp đẽ, dài xuống tận chấm đuôi, thân hình mang một màu nâu bóng mỡ, rắn chắc, khỏe mạnh…”. Và lẽ dĩ nhiên, Dế Mèn rất tự hào về vẻ đẹp đó của mình.

Không chỉ có vẻ đẹp về ngoại hình mà Dế Mèn còn có một tính cách vô cùng kiêu ngạo. Điều đó thể hiện qua hành động của dế: “cặp râu rất đỗi hùng dũng của mình, những bước đi luôn trịnh trọng khoan thai cho ra kiểu cách con nhà võ; bản tính Dế vẫn xốc nổi, dám đi khà khịa với cả hàng xóm và coi mình sắp đứng đầu thiên hạ…”. Như vậy, Dế Mèn hiện lên với nét đẹp cường tráng, khỏe mạnh, tràn đầy sức sống. Nó giống như một chàng thanh niên còn trẻ tuổi, vừa tự tin, vừa yêu đời, tự hào về bản thân nhưng bản tính còn có sự xốc nổi, kiêu ngạo, ngông cuồng.

Nhưng cũng bởi tính cách đó mà Dế Mèn đã tự dẫn mình đến một hành động sai lầm khiến Dế Choắt - người bạn hàng xóm của Mèn đã bị chị Cốc mổ chết. Nhưng trước hết, ấn tượng của người đọc dừng lại ở sự đối lập giữa hai nhân vật: Dế Mèn và Dế Choắt. Nếu Dế Mèn khỏe mạnh, cường tráng bao nhiêu thì Dế Choắt là một cậu chàng “gầy gò, ốm yếu, trông hệt một gã nghiện thuốc phiện”. Khi Choắt bày tỏ mong muốn được đào hang thông sang nhà của Mèn , chú ta khinh thường rồi thản nhiên từ chối. Đỉnh điểm là khi Dế Mèn trêu chọc chị Cốc, nhưng đến khi chị tức giận thì chỉ biết chui tót vào hang chạy trốn. Dế ta đã bỏ mặc người bạn hàng xóm của mình lại khiến Choắt bị chị Cốc mổ cho đến khi kiệt sức. Cái mỏ chị Cốc cứ thế giáng xuống Choắt gầy gò ốm yếu, khiến Choắt vẹo cả xương sống. Nhưng Dế Mèn lại chẳng dám ra cứu bạn của mình, trốn biệt trong hang. Chỉ khi chị Cốc đã đi rồi, Mèn mới ra thì đã quá muộn, Choắt sắp hấp hối. Tô Hoài đã khéo léo kết hợp sử dụng các biện pháp tu từ kết hợp với cách kể chuyện hấp dẫn khiến cho câu chuyện thêm sinh động.

“Bài học đường đời đầu tiên” nói riêng, “Dế Mèn phiêu lưu ký nói chung” chính là một trong những tác phẩm đặc sắc đem đến những bài học ý nghĩa.

Phân tích Bài học đường đời đầu tiên - Mẫu 12

Tô Hoài là một trong những nhà văn viết nhiều cho thiếu nhi. Trong đó, tác phẩm nổi tiếng nhất là “Dế Mèn phiêu lưu kí”. Đến với đoạn trích “Bài học đường đời đầu tiên”, người đọc sẽ cảm nhận được vẻ đẹp cường tráng của tuổi trẻ nhưng tính nết còn kiêu căng, xốc nổi của Dế Mèn - nhân vật chính của tác phẩm.

Đoạn trích “Bài học đường đời đầu tiên” được trích từ chương I của truyện “Dế Mèn phiêu lưu ký”. Dế Mèn đã sống tự lập từ lúc còn rất nhỏ. Đến khi lớn lên chú có thân hình khoẻ khoắn. Chú đi chu du khắp nơi, đi đến đâu cũng làm cho những con vật nhỏ bé sợ hãi. Hàng xóm của Dế Mèn là chú Dế Choắt, có thân hình gầy gò ốm yếu như gã nghiện thuốc phiện. Bởi vậy mà Dế Mèn có thái độ trịch thượng, coi thường chú Dế Choắt nhỏ bé ấy. Và cũng bởi thái độ hung hăng hống hách ấy mà Dế Mèn đã phải chịu sự ân hận suốt đời. Đó cũng chính là bài học đường đời đầu tiên của Dế Mèn.

Nếu như lúc đầu, Dế Mèn luôn coi khinh Dế Choắt, nó luôn nghĩ mình là kẻ mạnh nhất, là kẻ có tầm nhìn xa trông rộng. Khi Dế Choắt ngỏ ý muốn đào ngách thông sang nhà Dế Mèn thì nó tỏ ý không bằng lòng và khinh bỉ ra mặt. Đó chính là thái độ của những kẻ sống ích kỷ, không biết quan tâm, không biết đặt mình vào vị trí của người khác. Chỉ đến khi xảy ra một chuyện đáng tiếc, Dế Mèn mới nhận ra sai lầm của mình. Đó là việc Dế Mèn thản nhiên trêu chọc chị Cốc, thế nhưng khi chị Cốc nổi giận thì sự hống hách ấy chuyển thành sự hèn nhát. Dế Mèn chui tot vào hang sâu và để lại mình Dế Choắt đối mặt với chị Cốc. Chú Dế Choắt tội nghiệp phải chịu nỗi oan ức, bị chị Cốc mổ cho đến kiệt sức. Trong lúc ấy, Dế Mèn không hề đứng ra bảo vệ người hàng xóm của mình. Đó chính là sự hèn nhát và ích kỉ của Dế Mèn. Rồi vì quá kiệt sức mà Dế Choắt đã chết. Trước khi chết, Dế Choắt còn khuyên Dế Mèn: “Ở đời mà có thói hung hăng bậy bạ, có óc mà không biết suy nghĩ sớm muộn rồi cũng mang họa vào thân”. Chôn cất Dế Choắt xong xuôi tại một bãi cổ, Dế Choắt đã đứng trước mộ hàng giờ để tự kiểm điểm những lỗi lầm của mình. Dế Mèn tự trách bản thân đã gây ra cái chết cho Choắt. Và nhận ra mình phải chịu trách nhiệm về cái chết đó. Dế Mèn tự hứa với bản thân phải sống sao cho sống chan hòa, tôn trọng mọi người xung quanh để không phụ sự kỳ vọng của Dế Choắt.

Qua đoạn trích trên, Tô Hoài đã cho người đọc cảm nhận về vẻ đẹp ngoại hình cũng như tính cách của Dế Mèn. Từ đó, nhà văn đã gửi gắm những bài học sâu sắc cho mỗi người.

Phân tích Bài học đường đời đầu tiên - Mẫu 13

Một trong những tác phẩm nối tiếng viết cho thiếu nhi là Dế Mèn phiêu lưu kí. Trong đó, đoạn trích “Bài học đường đời đầu tiên” đã cho người đọc cảm nhận được rõ hơn về nhân vật chính Dế Mèn.

Dế Mèn được nhà văn miêu tả vô cùng sinh động. Nhân vật này vừa mang những đặc điểm của loài dế, lại vừa có những đặc điểm của con người. Một chàng dế khỏe mạnh. cường tráng với một đôi càng “mẫm bóng” cùng “những cái móng vuốt ở chân, ở khoeo cứ cứng dần và nhọn hoắt”. Nhà văn đã có những câu văn miêu tả: “rung rinh một màu nâu bóng mỡ soi gương được và rất ưa nhìn”. Đầu của Dế Mèn còn “to ra và nổi từng tảng, rất bướng”. Cùng với hai cái răng thì đen nhánh và “lúc nào cũng nhai ngoàm ngoạp như hai lưỡi liềm máy làm việc” và sợi râu “dài và uốn cong một vẻ rất đỗi hùng dũng”. Không chỉ ngoại hình, mà hành động của Dế Mèn cũng cho thấy được sự khỏe mạnh, cường tráng. Với những cái móng vuốt nhọn hoắt của mình, Dế Mèn đã “co cẳng lên đạp phanh phách vào các ngọn cỏ” để muốn thử sự lợi hại của chúng. Rồi “Cứ chốc chốc tôi lại trịnh trọng và khoan thai đưa cả hai chân lên vuốt râu”, “thỉnh thoảng, tôi ngứa chân đá một cái”. Từ những câu văn trên, người đọc đã cảm nhận được sự khỏe mạnh, cường tráng của Dế Mèn.

Không chỉ là ngoại hình, người đọc còn thấy được tính cách của nhân vật này. Dế Mèn kiêu ngạo, luôn cho mình là nhất nên thường xuyên trêu chọc mọi người xung quanh. Đặc biệt là với Dế Choắt - người bạn hàng xóm gầy gò, ốm yếu. Một lần sang chơi nhà Choắt, Dế Mèn lên tiếng chê bai: “Sao chú mày sinh sống cẩu thả quá như thế. Nhà cửa đâu mà tuềnh toàng…Ôi thôi, chú mày ơi! Chú mày có lớn mà chẳng có khôn..”. Hay khi Choắt bày tỏ ý muốn Dế Mèn đào một cái ngách sang bên nhà của Mèn, để khi có kẻ đến bắt nạt thì giúp đỡ nhau. Nhưng Dế Mèn lại khinh khỉnh: “Hức! Thông ngách sang nhà ta? Dễ nghe nhỉ? Chú mày hôi như cú mèo thế này, ta nào chịu được. Thôi, im cái điệu hát mưa dầm sùi sụt ấy đi. Đào tổ nông thì cho chết!”. Đọc đến đây, chắc hẳn chúng ta đều cảm thấy tức giận trước thái độ hống hách của Dế Mèn.

Nhưng mọi việc không dừng lại ở đó, truyện được đẩy lên cao trào khi Dế Mèn cố tình trêu chị Cốc, khiến chị nổi giận. Lúc này, sự hung hăng đã biến thành sự sợ hãi rồi hèn nhát. Dế Mèn nhanh chóng chui vào hang để Dế Choắt một mình đối mặt với chị Cốc. Chú Dế Choắt tội nghiệp phải chịu nỗi oan ức, bị chị Cốc mổ cho đến kiệt sức. Nhưng Dế Mèn vẫn không ra cứu bạn, nhận lỗi về mình và chịu trách nhiệm về lỗi lầm. Cuối cùng Dế Choắt kiệt sức mà chết. Trước khi chết, Dế Choắt đã đưa ra những lời khuyên chân thành cho Dế Mèn: “Ở đời mà có thói hung hăng bậy bạ, có óc mà không biết suy nghĩ sớm muộn rồi cũng mang họa vào thân”. Câu nói của Choắt giống như một lời thức tỉnh dành cho Dế Mèn, để cậu ta nhận ra bài học cho chính bản thân mình.

Sau khi chôn cất Dế Choắt xong, cảm giác của nó thật hụt hẫng và bất lực bởi Dế Choắt đã chết rồi, đâu thể cứu vãn được nữa. Dế Mèn đứng lặng bởi nó muốn suy nghĩ một cách nghiêm túc về cách sống của mình trong suốt thời gian qua. Bài học đường đời đầu tiên nhưng Dế Mèn đã phải trải một cái giá quá đắt. Truyện đã giúp người đọc nhận ra tác hại của thói hung hăng, kiêu ngạo trong cuộc sống.

Như vậy, đoạn trích “Bài học đường đời đầu tiên” đã đem đến cho bạn đọc ấn tượng sâu sắc. Truyện gửi gắm được bài học vô cùng ý nghĩa.

Phân tích Bài học đường đời đầu tiên - Mẫu 14

Tô Hoài có nhiều tác phẩm viết cho thiếu nhi. Một trong số đó là truyện “Dế Mèn phiêu lưu kí” rất được yêu thích. Nổi bật trong truyện là đoạn trích “Bài học đường đời đầu tiên” kể về bài học đầu tiên của nhân vật Dế Mèn.

“Bài học đường đời đầu tiên” được trích từ chương I của truyện. Đoạn trích đã giới thiệu một cách cụ thể về Dế Mèn - nhân vật chính của truyện. Tô Hoài đã vô cùng tinh tế khi miêu tả ngoại hình của Dế Mèn. Đôi càng thì “mẫm bóng” cùng “những cái móng vuốt ở chân, ở khoeo cứ cứng dần và nhọn hoắt”. Thân hình “rung rinh một màu nâu bóng mỡ soi gương được và rất ưa nhìn”. Đầu “to ra và nổi từng tảng, rất bướng”. Hai cái răng thì đen nhánh và “lúc nào cũng nhai ngoàm ngoạp như hai lưỡi liềm máy làm việc” cùng với sợi râu “dài và uốn cong một vẻ rất đỗi hùng dũng”. Không chỉ có ngoại hình cường tráng, Dế Mèn cũng rất khỏe mạnh. Với những cái móng vuốt nhọn hoắt của mình, Dế Mèn đã “co cẳng lên đạp phanh phách vào các ngọn cỏ” để muốn thử sự lợi hại của chúng.

Bên cạnh đó, những nét tính cách của Dế Mèn cũng hiện lên. Một chàng dế hung hăng, ngang ngược và kiêu ngạo. Mèn ta luôn nghĩ mình là nhất nên dám cà khịa với tất cả mọi bà con trong xóm: quát mắng chị Cào Cào, đá ghẹo anh Gọng Vó. Đặc biệt nhất, Dế Mèn luôn coi thường Dế Choắt - anh bạn hàng xóm yếu ớt, đáng thương. Một lần sang chơi nhà Choắt, Dế Mèn lên tiếng chê bai: “Sao chú mày sinh sống cẩu thả quá như thế. Nhà cửa đâu mà tuềnh toàng… Ôi thôi, chú mày ơi! Chú mày có lớn mà chẳng có khôn..”. Hay khi Choắt bày tỏ ý muốn Dế Mèn đào một cái ngách sang bên nhà của Mèn, để khi có kẻ đến bắt nạt thì giúp đỡ nhau. Nhưng cậu lại khinh khỉnh: “Hức! Thông ngách sang nhà ta? Dễ nghe nhỉ? Chú mày hôi như cú mèo thế này, ta nào chịu được. Thôi, im cái điệu hát mưa dầm sùi sụt ấy đi. Đào tổ nông thì cho chết!”. Có thể thấy, Tô Hoài đã xây dựng nhân vật này vừa mang đặc điểm của loài vật, lại vừa mang đặc điểm của con người. Từ đó, chúng ta thấy được một thế giới loài vật thật sinh động, gần gũi với con người.

Cuối cùng, Tô Hoài đã đặt nhân vật của mình vào một tình huống để người đọc có thêm những đánh giá về nhân vật. Dế Mèn ngông cuồng trêu chị Cốc khiến chị ta tức giận, còn mình thì lại chui tọt ngay vào hang, lên giường nằm khểnh bắt chân chữ ngũ. Cuối cùng, chú Dế Choắt đang loay hoay nơi cửa hang bị hiểu nhầm, cuối cùng phải chịu tiếng oan, bị chị Cốc mổ cho đến chết. Nghe tiếng kêu của Choắt, Dế Mèn chỉ biết sợ hãi nằm im trong hang, mà không dám ra cứu bạn. Để rồi trước khi chết, Dế Choắt đã đưa ra những lời khuyên chân thành cho Dế Mèn: “Ở đời mà có thói hung hăng bậy bạ, có óc mà không biết suy nghĩ sớm muộn rồi cũng mang họa vào thân”. Câu nói trên dường như cũng chính là lời khuyên dành cho mỗi chúng ta.

Như vậy, “Bài học đường đời đầu tiên” đã gửi gắm một bài học sâu sắc. Qua đó, đoạn trích cũng đã gợi mở hứng thú để độc giả tìm đọc toàn bộ tác phẩm.

Tài liệu có 9 trang. Để xem toàn bộ tài liệu, vui lòng tải xuống
Đánh giá

0

0 đánh giá

Tải xuống